عناضر غذایی مختلفی برای رشد گیاهان ضروی بوده که این عناصر از خاک و هوای اطراف گیاه تأمین می‌شود. از این رو، گیاهان منبع مهم مواد معدنی هستند. از طرفی، ممکن است برخی عناصر سمی نیز از طریق خاک، آب یا کود وارد بافت گیاهان ‌شوند. بنابراین، بدلایل مختلف و مهمتر از همه سلامت مصرف‌کنندگان این منبع خدادادی، اندازه‌گیری مقدار مواد مغذی و عناصر سمی موجود در گیاهان اهمیت زیادی پیدا می‌کند. با استفاده از دستگاه جذب اتمی شعله می‌توان عناصر سمی و غیرسمی موجود در نمونه‌های گیاهی را اندازه‌گیری نمود.دستگاه طیف‌سنج جذب اتمی یا Atomic Absorption Spectroscopy یکی از تجهیزات آنالیتیکال آزمایشگاهی است که با سرعت و دقت بالا برای اندازه‌گیری و آنالیز عناصر موجود در ترکیبات، حتی با غلظت بسیار ناچیز کاربرد دارد. این دستگاه با استفاده از اتمیزاسیون شعله، حساسیتی تا سطوح ppm برای آنالیز کمی عناصر ارائه می‌دهد. دستگاه جذب اتمی شعله بر این اساس که هر عنصر نور را در طول موج خاصی جذب می‌کند، قادر به تجزیه و تحلیل کیفی عناصر نیز می‌باشد.

اساس کار دستگاه جذب اتمی:

دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی، از جذب نور برای انداز‌ه‌گیری غلظت اتم‌ها در حالت گازی استفاده می‌کند. از آنجایی‌که نمونه‌ها معمولاً جامد یا مایع هستند، اتم‌ها یا یون‌های آنالیت باید در یک شعله تبخیر شوند. الکترون‌های اتم‌ها با جذب طول موج مشخصی (انرژی) می‌توانند به سطوح بالاتر انرژی بروند و برای مدت کوتاهی به حالت برانگیخته در بیایند. این مقدار انرژی جذب شده برای هر اتم با اتم دیگر متفاوت است. به زبان دیگر هر عنصری فقط به یک طول موج مشخص پاسخ می‌دهد. باریک بودن پرتو نور در این روش موجب می‌شود تا انرژی خاصی تولید شود و این روش بسیار دقیق و انتخاب پذیر باشد. هنگامی‌که اتم برانگیخته به حالت پایه برمی‌گردد، طول موج مشخصی از خود ساطع می‌کند و اندازه‌گیری غلظت معمولاً از روی منحنی استاندارد پس از کالیبراسیون دستگاه با استانداردهایی با غلظت معلوم تعیین می‌شود.

بنابراین می‌توان گفت این دستگاه، یک دستگاه پرکاربرد در علم کشاورزی به‌منظور تجزیه و تحلیل عناصر موجود در بافت‌های گیاهی، خاک، کود، آب و … می‌باشد. از دیگر کاربردهای آن می‌توان به حوزه پزشکی، داروسازی، مواد غذایی، محیط زیست، پتروشیمی و … اشاره نمود.

بررسی مواد بیولوژیکی موجود در گیاهان با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی شعله

در یک مطالعه میدانی، از دستگاه Flame AA برای آنالیز عناصر موجود در گیاهان از قبیل کلسیم، پتاسیم، منیزیم، آهن، سدیم، منگنز، آلومینیوم و روی استفاده شد. ابتدا به‌منظور محاسبه درصد رطوبت، نمونه‌ها در دمای ۸۰ درجه سانتی‌گراد به‌مدت ۲۴ ساعت قرار گرفتند. ده نمونه گیاهی پس از آماده‌سازی و هضم، با دستگاه Flame AA مورد آنالیز قرار گرفتند و غلظت عناصر هرکدام به‌دست آمد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که دستگاه جذب اتمی با دقت، حساسیت و سرعت بالا قادر به آنالیز عناصر در مواد گیاهی است.