وجود فلزات سنگینی که در اثر فعالیت‌ صنایع مختلف وارد محیط زیست پیرامون می‌شوند، به‌خصوص زمانی که غلظت آن‌ها فراتر از حد مجاز باشد، مشکلات متعددی را بوجود می‌آورد. یکی از این مشکلات، تجمع فلزات سنگین در بافت بدن ماهی‌های پرورشی و سایر موجودات دریایی و تأثیرات مخرب بر سلامت انسان می‌باشد. دستگاه آزمایشگاهی جذب اتمی شعله با حساسیت، دقت و سرعت بالا قادر به تعیین غلظت فلزات در نمونه‌های مختلف موجودات دریایی است.

دستگاه اسپکتروفتومتر جذب اتمی (Atomic Absorption Spectroscopy) یک روش آنالیتیکال دقیق و سریع برای اندازه‌گیری غلظت عناصر مختلف موجود در نمونه‌ها به‌شمار می‌رود. این دستگاه با استفاده از اتمیزاسیون شعله، حساسیتی تا سطوح ppm برای آنالیز کمی فلزات ارائه می‌دهد. دستگاه جذب اتمی شعله بر این اساس که هر عنصر نور را در طول موج خاصی جذب می‌کند، قادر به تجزیه و تحلیل کیفی عناصر نیز می باشد.

اساس روش: اساس این تکنیک، استفاده از دستگاه جذب برای ارزیابی غلظت آنالیت در نمونه است؛ لذا نیازمند رابطه‌ای بین میزان نور جذب شده توسط نمونه و غلظت نمونه هستیم که همان قانون بیر لامبرت است. به‌طور خلاصه الکترون‌های اتم‌ها با جذب طول موج مشخصی (انرژی) می‌توانند به سطوح بالاتر انرژی بروند و برای مدت کوتاهی به حالت برانگیخته در بیایند. می‌دانیم که این مقدار انرژی جذب شده برای هر اتم با اتم دیگر متفاوت است. به زبان دیگر هر عنصری فقط به یک طول موج مشخص پاسخ می‌دهد. باریک بودن پرتو نور در این روش موجب می‌شود تا انرژی خاصی تولید شود و این روش بسیار دقیق و انتخاب پذیر باشد. هنگامی که اتم برانگیخته به حالت پایه برمی‌گردد طول موج مشخصی از خود ساطع می‌کند با اندازه‌گیری میزان جذب نمونه و رسم منحنی کالیبراسیون و قانون بیر لامبرت پی به میزان مجهول در نمونه می‌بریم.

این دستگاه در حوزه‌های داروسازی، پزشکی، مواد غذایی و کشاورزی، محیط زیست، معدن و زمین‌شناسی کاربردهای وسیع و گسترده‌ای دارد که در ادامه به یکی از این کاربردها در حوزه سلامت خواهیم پرداخت.

آنالیز میزان فلزات در غذاهای دریایی با دستگاه جذب اتمی Flame AA

در یک مطالعه، جهت بررسی قابلیت اندازه‌گیری عناصر آهن، روی و مس توسط دستگاه جذب اتمی شعله در نمونه‌های مختلف غذاهای دریایی، سه نمونه ماهی و سایر موجودات دریایی خشک تهیه و در کیسه‌های پلی‌پروپیلن نگهداری شدند. در نهایت نتایج نشان داد، استفاده از دستگاه Flame AA روشی دقیق برای اندازه‌گیری عناصر فلزی موجود در غذاهای دریایی محسوب می‌شود.